Nhà nhiếp ảnh Trần Văn Lưu (1917 - 2003) được biết đến là “Người khắc ghi lịch sử văn nghệ kháng chiến”. Ông tham gia kháng chiến ngay từ buổi đầu và bắt đầu chụp hình, ghi lại hình ảnh các văn nghệ sĩ từ khi Hội Văn nghệ Việt Nam ra đời.

Hòa mình với đời sống văn nghệ, hiểu rõ tâm hồn văn nghệ sĩ và chuyên tâm chụp văn nghệ sĩ, Trần Văn Lưu đã lưu lại qua ống kính những chân dung văn nhân một thời, bằng tất cả những nét cá tính hào hoa và đặc biệt nhất.

Khó ai có thể quên những bức ảnh nổi tiếng như bảy văn nghệ sĩ chụp trước trụ sở Hội Văn nghệ ở Xóm Chòi (Thái Nguyên), các văn nghệ sĩ chia tay nhau lên đường ra mặt trận, hay hình ảnh kịch sĩ Thế Lữ hóa trang vào vai diễn, nhạc sĩ Văn Cao với cây đàn ghi ta, nhà văn Nguyễn Tuân ngậm tẩu… Thế nhưng, do hoàn cảnh lịch sử, không nhiều người biết tác giả của những bức ảnh tư liệu nghệ thuật đắt giá ấy chính là Trần Văn Lưu.

Ông cũng là người ghi lại những gương mặt văn nghệ sĩ tiêu biểu như Thế Lữ, Xuân Diệu, Nguyễn Tuân, Tô Ngọc Vân, Tố Hữu, Nguyễn Huy Tưởng, sống trong không khí hào hùng của những năm tháng văn nghệ song hành với cuộc kháng chiến, đến những chi tiết đặc sắc: sinh hoạt trong kháng chiến, bệnh viện giữa rừng, một buổi chào cờ của Thiếu sinh quân…

Nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam đã khẳng định:“Sự nghiệp của nhà nhiếp ảnh Trần Văn Lưu là một sự nghiệp có thể còn chưa được đánh giá đúng mức, nhưng thật đáng trân trọng.”