TƯỞNG NHỚ TÁC GIẢ NGUYỄN QUỐC TÍN – Cây viết tận tụy với những cuốn sách lịch sử dành cho thiếu nhi
Trong niềm tiếc thương vô hạn của gia đình và những bạn bè, đồng nghiệp thân thiết, tháng 4 năm 2025, tác giả Nguyễn Quốc Tín đã rời xa thế giới này, hưởng thọ 86 tuổi.
Tác giả Nguyễn Quốc Tín sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, thấm nhuần tinh hoa của đất Thăng Long ngàn năm văn vật. Ông am hiểu tường tận từng ngõ ngách phố phường Hà Nội và phong cách sống thanh lịch của người Tràng An, giao tiếp với các bậc trí thức tinh hoa của thủ đô. Vốn thông minh từ nhỏ, học giỏi tất cả các môn văn - sử - địa cũng như toán - lí - hóa, ông thi vào khoa Hóa, Đại học Tổng hợp Hà Nội.
Tốt nghiệp loại xuất sắc, ông Nguyễn Quốc Tín được phân công về công tác tại Ủy ban Khoa học Nhà nước, về sau đi tu nghiệp tại Tiệp Khắc. Là một tấm gương của tự học suốt đời, ông có học vấn toàn diện, thông thạo nhiều ngoại ngữ như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga, tiếng Slovakia. Với vốn kiến thức được đào tạo bài bản, ông tự mở cho mình cánh cửa vào thế giới của tri thức, từ chuyên ngành hóa hữu cơ, khoa học tự nhiên mà ông còn dấn thân tìm hiểu nhiều lĩnh vực khác nhau, trong đó có khoa học xã hội, lịch sử, địa lí. Tất cả góp phần hình thành nên một kĩ sư hóa chất tinh thông, một cán bộ khoa học có kiến văn sâu rộng, một trí thức đích thực. Dù ở vị trí công tác nào, ông Nguyễn Quốc Tín cũng phát huy nền tảng chuyên môn vững vàng và có ý thức áp dụng vào thực tế sản xuất và đời sống.
Ông Nguyễn Quốc Tín (ngồi, người thứ hai từ trái qua) trong một cuộc giao lưu với Thư viện tỉnh Bình Phước, năm 2018.
Trong những năm công tác, ông Nguyễn Quốc Tín tham gia tư vấn cho nhiều cơ quan, xí nghiệp về phương hướng nghiên cứu, sản xuất trong ngành hóa chất, góp phần giải quyết những vấn đề thực tế nảy sinh như một chuyên gia thực thụ. Những ý kiến đóng góp của ông bao giờ cũng nhỏ nhẹ, khiêm nhường như con người ông, nhưng luôn đúng lúc, đúng chỗ nên ông Nguyễn Quốc Tín được đồng nghiệp tín nhiệm và nể trọng, không chỉ giới chuyên môn trong nước mà cả các giáo sư, tiến sĩ hướng dẫn hoặc cùng làm đề tài khi đi tu nghiệp nước ngoài.
Với nền tảng kiến thức sâu rộng và bề dày kinh nghiệm chuyên môn, ông Nguyễn Quốc Tín trở thành một trong những người sáng lập và từng có giai đoạn phụ trách tạp chí Hóa học Ngày nay của Tổng cục Hóa chất. Ông cũng tham gia dịch nhiều đầu sách, cả khoa học và văn học từ nhiều ngôn ngữ khác nhau. Từ việc viết báo cho tạp chí chuyên ngành hóa học, ông Nguyễn Quốc Tín mở rộng lĩnh vực viết cho nhiều tờ báo, tạp chí khác, đồng thời dành mối quan tâm cho việc viết phổ biến khoa học hướng đến các nhóm đối tượng khác nhau, bao gồm cả người lớn và trẻ em. Những kinh nghiệm giá trị này tạo nên cây bút mang danh “Nhà báo phổ cập khoa học Nguyễn Quốc Tín”.
Sau khi nghỉ hưu, ông tham gia công tác tại báo Hoa Học Trò, Sinh viên Việt Nam. Ông có nhiều đóng góp lớn cho việc nâng cao hàm lượng khoa học và tri thức cho tờ báo này. Bên cạnh đó, ông cũng cộng tác với nhiều tờ báo khác như Khoa học và Đời sống, Thời báo, Vietnamnet…
Trong hơn một thập kỉ gần đây, ông Nguyễn Quốc Tín và hai người bạn, hai đồng nghiệp là Nguyễn Như Mai, Nguyễn Huy Thắng, đã cùng nhau viết nhiều đầu sách phổ biến tri thức lịch sử và địa lí cho thiếu nhi. Nhóm tác giả đã cho ra mắt nhiều tựa sách lịch sử, truyền thống được các thế hệ bạn đọc yêu mến: Sử Ta – Chuyện xưa kể lại (4 cuốn), Chuyện hay sử Việt (10 cuốn), Hiền tài là nguyên khí quốc gia (2 cuốn), Những người thầy trong sử Việt (2 cuốn), Những vị vua trẻ trong sử Việt, Thăng Long Kinh Kì – Kẻ Chợ (3 cuốn), Cùng em tìm hiểu Hoàng Sa – Trường Sa (vinh dự nhận Giải Bạc Sách hay – Giải thưởng Sách Việt Nam 2015)…
Những cuốn sách địa lí – lịch sử dành cho thiếu nhi mà tác giả Nguyễn Quốc Tín tham gia sáng tác
Ngoài gia tài tri thức vô giá, ông Nguyễn Quốc Tín còn để lại một tấm gương về nhân cách cao đẹp. Ông sống một cuộc đời thanh bạch, luôn tận tình dẫn dắt, giúp đỡ bạn bè và đồng nghiệp. Ông cũng tham gia Quỹ Văn hóa của học giả Hữu Ngọc, mang sách đến vùng xa, vùng cao, khuyến khích văn hóa đọc cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
Sự ra đi của ông Nguyễn Quốc Tín để lại nỗi mất mát to lớn với gia đình, người thân, bạn bè và đồng nghiệp, cũng như nỗi tiếc thương vô hạn dành cho một cây viết tận tụy trên hành trình viết sách lịch sử dành cho bạn đọc thiếu nhi./
Nhà xuất bản Kim Đồng
