Thanh Hoa Thế giới thiên nhiên tuyệt diệu qua trang văn Vũ Hùng
Cuốn sách thuộc bộ “Những truyện hay viết cho thiếu nhi” của nhà văn Vũ Hùng, là tập hợp 4 truyện: Sao sao, Các bạn của Đam Đam, Phía Tây rừng Trường Sơn, Ngày hè.
“Những truyện hay viết cho thiếu nhi - Vũ Hùng”do NXB Kim Đồng ấn hành.
Muông thú diệu kỳ
Bước vào trang sách, độc giả được thỏa sức say mê theo những câu chuyện ly kỳ, hấp dẫn của những loài động vật. Trong thế giới ấy, mỗi nhân vật đều có “đất diễn riêng” và mạch diễn biến tâm lý được khắc họa rõ nét như đang xem một bộ phim sống động vậy.
Ở truyện Sao Sao, từ khi còn là một cậu bé con “xinh như em bé gái”, Sao Sao đã muốn mình lớn thật nhanh để đi tìm vùng đất mới để dời làng; rồi cậu sung sướng khi có gạc trên đầu vì biết mình đã lớn, và dũng cảm lên đường, vượt qua bao nhiêu gian khó để hoàn thành tâm nguyện, dẫu phải đánh đổi cả tuổi trẻ. Cậu bạn Nai Bông thì vốn bị gọi là Hươu cộc vì còi cọc và cụt đuôi, nhưng được Sao Sao đổi tên và trở thành bạn, nên khi Sao Sao đi tìm làng, Nai Bông đồng hành và chấp nhận hi sinh dưới nanh vuốt của cọp để đánh lạc hướng cho bạn an toàn, khiến Sao Sao cả đời tiếc thương. Gia đình Hoẵng Nâu thì nghèo khó nhưng không ngần ngại giúp đỡ khi Sao Sao cần chỗ nghỉ ngơi. Trâu, nai, bò tót, voi… thì luôn đồng lòng bảo vệ nhau khỏi sự hung hãn của bọn cọp, lũ hổ và hòa hợp nhau khi sống chung trên “cánh đồng no đủ”.
Qua truyện Các bạn của Đam Đam, người đọc lại được dịp trầm trồ trước sự thông minh, trung thành và tấm lòng biết ơn của loài vật đối với chủ và người cứu chúng. Chú chó Phăn Phăn là “người bạn chí cốt”, lúc nào cũng ở bên cạnh Đam Đam, học mọi kỹ năng để đi săn mồi cùng cậu chủ. Con Cú Mèo được bố của Đam Đam cứu khỏi tay của bọn trẻ, liên trả ơn bằng cách đêm đêm tới canh lầu gạo cho ông, không để con vật nào quấy phá. Chú vượn Xa-ni từng được Đam Đam mang về lúc còn bé xíu và gặp nguy hiểm khi không theo kịp bầy, ngày ngày hái nấm cho chủ; rồi đến khi được bạn của Đam Đam cứu khỏi con trăn hiểm thì nó long lanh mỗi lần gặp họ và ôm chầm lấy vuốt ve họ…
Phía Tây Trường Sơn lại kể chuyện về hành trình kết bạn của con người và voi. Voi Ông Một một thời chinh chiến đánh giặc để rồi sau đó “nghỉ đao binh” liền nhớ trận, nhớ rừng, gầy rạc đi vì tù túng; khi được thả về rừng, hàng năm lại xuống làng thăm người quản tượng cho tới khi ông mất…
Phong cảnh lộng lẫy
Viết về rừng sâu, bên cạnh muông thú, Vũ Hùng như một hoa sĩ dùng ngòi bút nhẹ nhàng phác lên những nét vừa hùng vĩ, bí hiểm nhưng cũng vừa thân thương, gần gũi, vời gọi độc giả khám phá. Khung cảnh thiên nhiên hiện lên đẹp đẽ, hào hùng và bình yên (hay là chỉ những lúc thực sự bình yên thì mới có thể thư thái ngắm nhìn cảnh vật?).
Đọc Sao Sao, có cảm giác “cánh đồng no đủ” hệt như quang cảnh trong một bộ phim hoạt hình của Wal Disney, tựa hồ ngôi làng cổ tích với những dân ngụ cư hiền lành nhưng dũng mãnh.
“Ngoài đồng, những đám kê mới gieo lên rất xanh. Mùa kê chín, quanh ổ hươu như có ai trải những tấm thảm vàng. Trên bờ suối, nấm mọc chi chít và trên những thân gỗ mục, mộc nhĩ xòe ra như những vành tai đang lắng nghe. Dây gấc leo khắp nơi, quả chín đỏ rực… Chỗ nào cũng thấy dấu hiệu của sự sung túc”.
Hay ở Phía Tây Trường Sơn, cánh rừng mơn mởn vào xuân được miêu tả đầy chất thơ, rực rỡ sắc màu.
“Rừng đã trút bỏ tấm áo mùa đông và mặc xong tấm áo rực rỡ của mùa xuân. Các đồi gianh dạt dào dưới xa, xanh rờn. Đâu đâu cũng thấy hoa lá tươi non. Những lớp rêu mới mịn như nhung phủ kín các vách núi xám ngắt. Cả đến các cây cổ thụ già nua cũng trẻ lại. Chúng giữ hết những chiếc lá úa màu vàng chanh xuống đầu dưới gốc và từ những cành trước đây còn khẳng khiu trơ trụi đã nảy ra những vầng lá non bát ngát.
… Trời chiều. Vào những buổi chiều xuân ấm áp, rừng Trường Sơn đầy ánh nắng. Nắng vàng hoe trên những cây cổ thụ cao ngất, tán chạm trời xanh. Từng đàn chim về tổ vỗ những cặp cánh sặc sỡ, vẽ trong nắng những đường bay lấp loáng.”
Nghệ thuật tả cảnh tài tình của nhà văn Vũ Hùng khiến cho cảnh vật hiện lên như một bức họa sống động vậy, khiến độc giả choáng ngợp bởi sự hùng vĩ và thăng hoa nhờ cái lộng lẫy lẫn bình dị.
Kho kiến thức đồ sộ
Viết cho trẻ con, Vũ Hùng không hề “đao to búa lớn” mà khéo léo lồng ghép vào rất nhiều những kiến thức về cỏ cây muông thú nhờ vào những trải nghiệm thực tiễn mà ông đã có.
Đọc cuốn sách, độc giả biết loài hươu đến tuổi thanh niên phải chịu những cơn sốt, lông rụng từng tảng vì cặp gạc bắt đầu nhú lên, đội thủng da thịt và chúng phải đi vào rừng sâu để không ai phải nhìn thấy sự đau đớn ấy. (Sam Sam)
Cách chọn một con chó để làm bạn săn thú cũng cần kỹ thuật: huơ lửa vào ổ chó mới sinh, thấy chó mẹ quắp con nào trốn đầu tiên thì đó là con tinh khôn nhất. (Bạn của Đam Đam)
Voi đã được thuần hóa sẽ thường có những cơn “khủng hoảng ở tuổi hai mươi”, khao khát được vào rừng, đập phá, gào rống dữ dội để được ra đi, nhưng rồi một thời gian sau sẽ quay trở về. Các tập tục, lễ hội độc đáo của làng Vông Xay ở Lào, truyền thống phục voi của của quản tượng… đều thật mới mẻ và hấp dẫn. (Phía Tây Trường Sơn)
Lũ hươu nai thường làm ổ trên những nệm lá và cỏ khô vì khi bị giẫm đạp sẽ kêu sột soạt và chúng biết có thú lạ đến gần. Mỗi năm, con hươu đực rụng sừng một lần và giấu ngay cạnh ổ nên các bạn nhỏ vào rừng nhặt ở vị trí này. (Ngày hè)
Đọc Những truyện hay viết cho thiếu nhi của Vũ Hùng, ta như chìm ngập trong cái đẹp: đẹp của cảnh vật, của muông thú và của tình cảm con người đối với thiên nhiên. Trải nghiệm hơn ba mươi năm binh nghiệp và tiếp xúc với núi rừng, với làng bản hẻo lánh, ông đã trải lòng mình trên trang văn, mở một cánh cửa cho các độc giả nhí bước vào thế giới diệu kỳ, nhen nhóm sự tinh tế, nhân văn trong tâm hồn con trẻ.
